Enflasyon, bir ekonomide belirli bir mal ve hizmet stokunun ortalama fiyatının zaman içindeki büyüme durumudur. Enflasyon için genellikle enflasyonun fiyatı (TÜFE) kullanılır. TÜFE, bir grup mal ve hizmetin ortalama fiyatının zaman içindeki değişimini ölçer.
Enflasyon, paranın satın alma gücünün artmasına neden olur. Örneğin, bir yıl önce 100 TL’ye alınabilen bir mal veya hizmet, bir yıl sonra 110 TL’ye alınabiliyor. Bu durumda, paranın satın alma gücü %10 azalmıştır.
Enflasyon nedenleri
Enflasyonun birçok nedeni vardır. En yaygın nedenler şunlardır:
- Talep enflasyonu: Talep enflasyonu, ekonomik büyüme ve gelir artışı nedeniyle ortaya çıkan bir enflasyon türüdür. Ekonomik büyüme ve gelir artışı, mal ve hizmetlere olan talebin artırılması fiyatları yükseltir.
- Maliyet enflasyonu: Maliyet enflasyonu, hammadde, enerji ve işçilik maliyetlerindeki artışlardan kaynaklanan bir enflasyon türüdür. Bu maliyetlerin artması, seçenekleri mal ve hizmet fiyatlarının yükselmesine neden olur.
- İthal enflasyon: İthal enflasyon, ithal edilen mal ve hizmet fiyatlarındaki artışlardan kaynaklanan bir enflasyon türüdür. İthal edilen mal ve hizmet fiyatlarındaki artışlar, tüketicilerin ödediği fiyatları yükseltir.
Enflasyon etkileri
Enflasyon, ekonomi üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkiler yaratabilir.
olumsuz etkiler:
- İşsizliğin düşmesi mümkün olabilir. Enflasyon, ekonomiyi canlandırarak düşüşlerin azalmasına yardımcı olabilir.
- Yatırımları artırabilir. Enflasyon, enflasyonun mal ve hizmet fiyatlarındaki artıştan faydalanmak için yatırım yapmalarını teşvik edebilir.
Olumsuz etkiler:
- Fiyat istikrarını bozabilir. Enflasyon, fiyatların sürekli artması nedeniyle fiyat istikrarını bozabilir.
- Reel gelirleri düşebilir. Enflasyon, paranın satın alma gücünü düşürerek reel gelirleri düşürebilir.
- Dış etkileri olumsuz olabilir. Enflasyon, ithalat fiyatlarının artması neden olarak dışsal nakliyeyi olumsuz etkileyebilir.
Enflasyonla mücadele
Enflasyonla mücadele etmek için genellikle merkez bankaları faiz oranlarını yükseltir. Faiz oranlarının yükseltilmesi, paranın sarfiyatını artırma talebini düşürmeye yardımcı olur. Ayrıca merkez bankaları para arzını kontrol ederek enflasyonu düşürmeye çalışır.
Sonuç olarak, enflasyon, bir ekonomide fiyatların zaman içinde artması durumudur. Enflasyon, hem olumlu hem de olumsuz etkiler yaratabilir. Enflasyonla mücadele etmek için genellikle merkez bankaları faiz oranlarını yükseltir.
Ekim ayı enflasyonu açıklandı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekim ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, TÜFE’de (2003=100) 2023 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %3,43, bir önceki yılın Aralık ayına göre %55,00, bir önceki yılın aynı ayına göre %61,36 ve iki aylık ortalamalara göre göre %54,26 artış gerçekleşti.
Ana harcama dağılımları 2023 yılı ekim ayında en yüksek artış %10,26 ile ulaşım, %9,58 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve %5,59 ile ev eşyası gruplarında gerçekleşti.
Ekim ayı enflasyonunun, Türkiye’de enflasyonun yüksek seyrini sürdürdüğünü gösteriyor.
Enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından Merkez Bankası’nın faiz gelirlerinin merakla bekleniyor.
