Ayşe: İstanbul’un Kıyısında Sıkışmış Bir Hayat ve Sessiz Bir Fedakarlık

Türk sinemasında taşra sıkıntısı sıkça işlenen bir temadır; ancak metropolün, özellikle de İstanbul’un “taşralaşmış” çeperlerinde geçen hikayeler, kentin boğuculuğunu en iyi yansıtan eserlerdendir. 28 Kasım 2025 tarihinde vizyona giren ve festival yolculuğunda adından övgüyle söz ettiren “Ayşe”, tam da böyle bir atmosferi soluyor. Yönetmen koltuğunda ilk uzun metraj deneyimiyle dikkat çeken Necmi Sancak‘ın oturduğu, başrolünü ise oyunculuk yeteneğiyle her girdiği kalıbı dolduran usta isim Binnur Kaya‘nın üstlendiği film, izleyiciyi vicdan, sorumluluk ve bireysel özgürlük arasındaki o ince çizgide yürümeye davet ediyor. Nedennedir.com okurları için; diyaloglardan çok bakışların konuştuğu bu dokunaklı hikayeyi mercek altına aldık.

Filmin Konusu: İki Arada Bir Derede Kalmak

Film, ismini taşıdığı karakter olan Ayşe’nin (Binnur Kaya), İstanbul’un kentsel dönüşümle şantiyeye dönmüş, kimliğini yitirmeye yüz tutmuş uzak bir mahallesindeki yaşam mücadelesini konu alıyor. 40’lı yaşlarının sonundaki Ayşe, hayatını kendi arzularına göre değil, şartların ona biçtiği role göre yaşayan bir kadındır. Evin içinde iki büyük sorumluluğu vardır: Biri, hastanede yaşam savaşı veren ve gölgesi evin üzerine çökmüş olan yaşlı babası; diğeri ise doğuştan gelen masumiyetiyle ablasına bağımlı olan Down sendromlu kardeşi Rıdvan (Rıdvan Sancak).

Ayşe, geçimini sağlamak için bir benzin istasyonunda çalışmaktadır. Benzin kokusu, egzoz dumanı ve gri betonlar arasında geçen günleri, bir gün istasyona uğrayan uzun yol şoförü (Ali Seçkiner Alıcı) ile tanışmasıyla farklı bir boyuta taşınır. Şoförün Ayşe’ye yaptığı evlenme teklifi, sadece bir romantik adım değil, Ayşe için bu sıkışmışlıktan bir kaçış biletidir. Ancak bu biletin bedeli ağırdır: Kardeşi Rıdvan’ı geride bırakmak ya da onu bu yeni hayata dahil etmeye çalışmak… Film, Ayşe’nin “gitmek mi zor, kalmak mı?” sorusuyla boğuştuğu o sessiz çığlıkları perdeye yansıtıyor.

Yönetmen Necmi Sancak ve Gerçekçilik Arayışı

Yönetmen Necmi Sancak, senaryosunu Ahmet Sancak ile birlikte kaleme aldığı bu filmde, ajitasyona kaçmadan, son derece yalın ve gözlemci bir kamera kullanıyor. Sancak’ın en büyük başarısı, hikayeyi dramatize ederek izleyiciyi ağlatmaya çalışmak yerine, durumun ağırlığını hissettirerek düşündürmeyi seçmesi. Filmdeki mekan kullanımı, karakterlerin iç dünyasını yansıtacak şekilde özenle seçilmiş. İstanbul’un o boğucu gri gökyüzü, bitmek bilmeyen inşaatlar ve benzin istasyonunun soğukluğu, Ayşe’nin ruh halinin birer yansıması gibi.

Ayrıca filmde Down sendromlu Rıdvan karakterini canlandıran Rıdvan Sancak‘ın, yönetmenin kendi kardeşi olması, filme belgesel tadında bir gerçekçilik katıyor. Kardeşler arasındaki o organik bağ, yapay oyunculukların ötesine geçerek izleyiciye “gerçek” bir hayatı izlediği hissini veriyor.

Oyuncu Performansları: Binnur Kaya’nın Ustalığı

Türkiye’nin en yetenekli oyuncularından biri olan Binnur Kaya, komedi rollerindeki başarısıyla tanınsa da, Vavien ve Kırmızı Oda gibi işlerde dramatik derinliğinin ne kadar kuvvetli olduğunu kanıtlamıştı. “Ayşe” filminde ise Kaya, belki de kariyerinin en minimalist ve en zorlu performanslarından birini sergiliyor. Ayşe’nin yorgunluğunu, hayal kırıklıklarını ve içindeki o sönmeye yüz tutmuş umut ışığını, abartılı tiratlar yerine sadece omuzlarının çöküşüyle veya bir bakışıyla anlatıyor. Binnur Kaya, Ayşe’yi “oynamıyor”, adeta Ayşe “oluyor”.

• Rıdvan Sancak: Filmin kalbi diyebileceğimiz Rıdvan Sancak, varlığıyla filme büyük bir samimiyet katıyor. Onun dünyası ile Ayşe’nin dünyasının çatıştığı ve kesiştiği noktalar, filmin duygusal omurgasını oluşturuyor.
• Ali Seçkiner Alıcı: Tiyatro kökenli usta oyuncu, Ayşe’ye bir çıkış yolu sunan tır şoförü rolünde, hikayenin “umut” ve “gerçeklik” arasındaki köprüsünü kuruyor. Karakterin tekinsizliği ile güvenilirliği arasındaki o ince çizgiyi başarıyla koruyor.

Mekan ve Atmosfer: İstanbul’un Görünmeyen Yüzü

Filmde İstanbul, kartpostallardaki o büyüleyici şehir değil; insanı yutan, yalnızlaştıran ve mekanikleştiren bir canavar olarak tasvir ediliyor. Ayşe’nin çalıştığı benzin istasyonu, modern dünyanın “geçip gidilen”, kimsenin durup soluklanmadığı, duygusuz mekanlarından biri. Bu mekan seçimi, Ayşe’nin hayatındaki durağanlığı ve aynı zamanda gelip geçiciliği simgeliyor. Ev ise babanın hastalığı ve geçmişin yüküyle bir sığınağa değil, bir hapishaneye dönüşmüş durumda.

Neden İzlemelisiniz?

Eğer Nuri Bilge Ceylan sinemasının atmosferik yapısını, Dardenne Kardeşler’in sosyal gerçekçi anlatımını seviyorsanız, Ayşe sizin için yılın en iyi yerli filmlerinden biri olabilir. Film, “fedakarlık kutsaldır” ezberini sorguluyor. Bir insan, başkası için kendi hayatından ne kadar vazgeçebilir? Ve bu vazgeçiş, bir erdem midir yoksa kişinin kendine yaptığı bir haksızlık mıdır? Bu sorulara yanıt arayan, görsel dili güçlü ve oyunculukları üst düzey bir yapım.

Vicdanın Ağırlığı

28 Kasım’da sinemaseverlerle buluşan Ayşe, 1 saat 17 dakikalık süresine koca bir ömrün ağırlığını sığdırmayı başarıyor. Necmi Sancak’ın ilk uzun metrajında yakaladığı bu olgunluk ve Binnur Kaya’nın unutulmaz performansı, filmi sadece bir dram olmaktan çıkarıp, izleyicinin kalbine dokunan bir insanlık hikayesine dönüştürüyor. Mendillerinizi hazırlayın, ancak sizi bekleyen şeyin ucuz bir melodram değil, sarsıcı bir yüzleşme olduğunu unutmayın.